تحلیل محتوایی و ساختاری نفرین‌های نهج‌البلاغه

نفرین گونه‌ای از سخن و نوعی واکنش گفتاری است که بنا به دلایلی از سوی شخصی نسبت به شخص یا اشخاص دیگر ایراد می‌گردد. این شکل از سخن در بسیاری از متون ادبی و دینی جایگاهی ویژه به خود اختصاص داده است. نهج البلاغه ازجمله متونی است که در مواردی از آن این‌گونه ادبیات مورد استفاده قرار گرفته است. امیر بیان به پیروی از کلام خدای متعال و تحت تأثیر نزاهت قرآنی، در ایراد این گونه از کلام، جانب عفت را نگه داشته و حتی در برابر دشمنان و هنجارشکنان، با سبک ویژه خود، آبروی کسی را نریخته و پرده‌دری نکرده است، از آن‌روی که حضرت قصد بیدارسازی و تربیت مردم را داشته است و چون الگوی عملی دیگران بوده، در مرتبه عمل نیز خود به اصول و اخلاق اسلامی پایبند بوده است. نفرین‌های حضرت علی× به سبب بهره نبردن از الفاظ سخیف و کوچه‌بازاری، رعایت مسئله فصاحت و بلاغت، توجه به واکه‌های القاگر و ... از نظر مضمون و ساختار اهمیت ویژه‌ای دارد. در پرتو این مسأله، پژوهش حاضر بر آن است تا با نگاهی موشکافانه با شیوه تحلیلی ـ توصیفی، ضمن ارائه ساختار نفرین‌های موجود در نهج البلاغه، آنها را در دو بعد فردی و جمعی از لحاظ مضمون و ساختار مورد بررسی قرار داده و زیبایی آنها را فرادید مخاطب قرار دهد.